Erbo-de-santo-Ano
Achillea erba-rotta
Asteraceae Compositae
Noms en français : Achillée à feuilles simples, Achillée des montagnes.
Descripcioun :L'erbo-de-santo-Ano (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 57), flouris l'estiéu dins lis esboudèu e pelouso aupenco séusouso (Santo-Ano èi celebrado lou 26 de juliet). Es uno Achillea óudouranto que se recounèis à si fueio dentado. La subsp. erba-rota èi la souleto presento au nostre.
Usanço :Di proun óudouranto, es emplegado coume meno de genèpi que n'a quàsi li mémi prouprieta ; en tisano, pèr l'aigardènt .... Pamens avisas-vous qu'es uno planto proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 0,8 à 1,4 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1800 à 3000 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Esboudèu
- Baus
- Pelouso
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Achillea erba-rotta L., 1753
Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )